Watt Nedir? Watt Formülü ile Nasıl Hesaplanır?

Evinizin salonundaki ampul bozulduğunda bir yapı markete gidip kaç Watt’lık bir ampul satın alıyorsunuz? Muhtemelen bu soruya vereceğiniz, kullanım alışkanlıklarınızla doğru orantılı bir cevap mutlaka vardır.

Peki, Watt’ın karşılık geldiği birim ve enerjide ne ifade ettiği konusuna hakim misiniz? Profesyonel ya da akademik anlamda bu alanla ilgili değilseniz bilgi eksikliğinizin olması gayet normaldir. İçeriğimizdeki detaylı bilgiler sayesinde bu konudaki hakimiyetinizi artırabilirsiniz.

Watt, Uluslararası Birimler Sistemi’ndeki uluslararası standart olan güç birimidir. Enerji dönüşümü oranını ölçen bu birim, Joule bölü saniye şeklinde tarif edilir.

Bir devredeki enerji akışının hızını belirten Watt, kısaca W harfi ile gösterilir. Örneğin; standart ev ampulleri ortalama olarak 25 ile 100 watt arasında bir güçte olur. Bu bilgiler sayesinde artık kendinize yeni bir ampul satın alırken konuya daha farkındalığınız yüksek bir şekilde yaklaşabilir ve enerjideki yerinin önemini bir kez daha kavrayabilirsiniz.

Watt Formülü Nedir?

Watt için basit bir formül bulunur. Bir Watt, bir amper akımının bir voltajla çarpımına karşılık gelir. Bunun hesaplanması için ise W = V x I formülü kullanılır. Bu formülde W güç yani watt’a karşılık gelirken, V voltaj yani volta, I ise akım yani ampere karşılık gelir. 

İlginizi Çekebilir

Volt Nedir? Volt Neyin Birimidir?

Watt Nasıl Hesaplanır?

Güç birimi olarak kullanılan Watt, devreden akan akımın, devreden geçen gerilim ile çarpımının sonucunun bulunması ile hesaplanır.

Örnek vermek gerekirse; bir ampulün voltajının 220 Volt ve akımın da 0.5 Amper olduğu bir durumda yine hesaplama yaparak 220 V x 0.5 A formülünden 110 W sonucuna ulaşılır. Dolayısıyla ortaya çıkan sonuçta ampulün gücünün 100 Watt ya da 110 W şeklinde ifade edilmesi mümkün olur.

Watt Nasıl Ölçülür?

Watt ölçümü için wattmetre kullanılır. Wattmetre isimli bu ölçü aleti, bir elektrik devresindeki gücü ölçme esasına dayanır.

Analog ya da dijital seçenekleri bulunan wattmetreler, devredeki gücü doğru akım yani DC ya da alternatif akım yani AC olmasıyla orantılı şekilde farklı biçimlerde kullanılabilir.

Watt Birimleri & Türleri

Watt çarpanları ise pikowatt, nanowatt, mikrowatt, miliwatt, kilowatt, megawatt, gigawatt, terawatt ve petawatt olarak geçer. Profesyonel anlamda enerji ile ilgilenmeyen kişiler bu çarpanların büyük bir kısmını daha önce duymamış olabilir. Ancak günlük kullanımda bu çarpanların özellikle bazılarına da rastlanır. Siz de her birini olmasa da en azından kilowatt ve megawatt birimlerini daha önce duymuş ve hatta belki de günlük işlerinizde kullanmış olabilirsiniz. 

Pikowatt, Watt'ın trilyonda birine eşitken bu güçler genellikle radyo ve radar alıcılarında kullanılır. Nanowatt ise wattın milyarda birine eşittir ve yine radyo ve radar alıcılarında rastlanır. Benzer şekilde radyo ve radar alıcılarında da kullanılan mikrowatt, Watt'ın milyonda biri olmakla beraber bilim ve mühendislik alanlarında kendine geniş yer bulur.

Kilowatt, Watt'ın bin katı olurken normal motorların çıkış gücünü ve aletlerle makinelerin güç tüketimini ifade eder. Watt'ın bir milyon katı olan megawatt, sokak aydınlatmaları, uçak gemileri, denizaltılar, mühendislik donanımları ve elektrik motorları için kullanılır. Örneğin; büyük otellerin ya da alışveriş merkezlerinin birkaç megawattlık elektrik tükettiği bilinir.

Watt'ın bir milyar katı olan gigawatt da büyük güç santralleri için kullanılan bir birimdir. Terawatt ise Watt'ın bir trilyon katı olurken dünyadaki insanların kullandığı tüm güç bu birim ile ifade edilir. Terawatt aslında hayatınız boyunca belki de sayısız kez karşınıza çıkmıştır ancak bunu daha önce fark etmemiş olmanız oldukça doğal. Terawatt bir doğa olayı olan şimşek çakmasında güç olarak ortaya çıkar. Çünkü şimşek çakması sırasında 1 terawattlık bir gücün açığa çıktığı bilinir. Ancak bu çarpma yalnızca son 30 mikrosaniyede gerçekleşen bir durumdur.

Petawatt ise Watt'ın bir katrilyon katıdır. Güneş ışığından dünyanın atmosferine yansıyan enerji akışını açıklarken de bu birim kullanılır. Yani buradaki toplam enerji akışı 174 PW şeklinde ifade edilir. Güneşin toplam parlaklığı ise 1,367 kW/m2dir. Yani atmosferin dış yüzeyindeki her bir metrekareye ortalama olarak 1.367 W güç düşer.

Dolayısıyla Watt çarpanları aslında bizlere hiç de yabancı değildir ve günlük hayatın tam da ortasında kendine karşılık bulur. Ne var ki bizler yaşamın doğal akışında yer alan bu çarpanların her an farkında olamayabiliriz. Yazımızdaki bilgiler sayesinde watt çarpanlarına dair de daha detaylı bilgilere sahip olup bu alandaki pratiğinizi geliştirebilirsiniz.

İlginizi Çekebilir

En Çok Kullanılan Elektrik Terimleri ve Anlamları

Watt İsmini Nereden Alır?

Watt, buhar makinesinin mucidi olan James Watt’a atıfla Uluslararası Birimleri Sisteminde güç birimi olarak kabul edilmiş ve kullanılmıştır. Buhar makinesinin gelişmesine büyük katkıları olması nedeniyle James Watt’ın ölümünün ardından Watt bir birim olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Bu birim, 1889 yılındaki Bilimin Gelişimi için İngiliz Derneği’nin ikinci kongresinde kabul edilmiştir. 1960 yılına gelindiğinde ise 11. Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı’nda, SI yani Uluslararası Birimler Sistemi içerisinde güç ölçümü şeklinde kabul edilmiş bir hal almıştır. 

Enerji sektöründe en çok kullanılan birimlerden bir tanesi olan Watt, matematiksel olarak joule / saniye olarak ifade edilir. Fiziksel olarak ise birim zamanda üretilen ya da tüketilen enerji miktarına karşılık gelir.

Watt biriminin kullanımına aslında her an çokça rastlanır. Ölçü olarak her ‘Watt’ kullanıldığında da buluşlarıyla bilim tarihine yön vermiş bilim insanlarından bir tanesi, aslında farkında olmadan anılmış olur.

Siz de günlük hayatın en sık karşılaşılan birimlerinden bir tanesi olan ve enerji için en önemli kavramlardan biri olarak kabul edilen watt hakkındaki bu yazıyı beğendiyseniz yorumlarınızı bize iletebilir, daha çok kişiye ulaşması ve çevrenizdekilerin de bilgilenmesi adına paylaşabilirsiniz.